Trong hệ thống cơ điện (M&E), hệ thống ống gió (HVAC Ductwork) được ví như “lá phổi” của tòa nhà. Tuy nhiên, một thực trạng đáng báo động tại nhiều công trường hiện nay là việc kiểm soát vệ sinh trong quá trình thi công thường bị xem nhẹ.
Rất nhiều trường hợp ống gió sau khi lắp đặt chứa đầy bụi xây dựng, vữa, thậm chí là rác thải do thợ bỏ quên. Hậu quả là khi hệ thống đi vào vận hành, luồng không khí cấp vào mang theo bụi mịn, mùi hôi và vi khuẩn, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng không khí trong nhà (IAQ) và sức khỏe người sử dụng.
Vậy làm sao để đảm bảo ống gió Sạch – Chuẩn – Đúng kỹ thuật ngay từ giai đoạn lắp đặt? Dưới đây là quy trình kiểm soát bụi bẩn bắt buộc cho mọi công trình hiện đại.
Tại sao phải giữ ống gió sạch trong quá trình thi công
Trước khi đi vào giải pháp, chúng ta cần nhìn nhận rõ rủi ro nếu bỏ qua bước này:
- Ảnh hưởng sức khỏe: Bụi xây dựng (thạch cao, xi măng) rất độc hại cho hệ hô hấp.
- Hỏng thiết bị: Bụi bẩn tích tụ làm tắc nghẽn phin lọc (filters), bám vào dàn lạnh (coil), làm giảm hiệu suất trao đổi nhiệt và tuổi thọ thiết bị.
- Chi phí vệ sinh đắt đỏ: Việc vệ sinh ống gió sau khi đã hoàn thiện trần giả là cực kỳ khó khăn và tốn kém gấp nhiều lần so với làm sạch ngay từ đầu.
6 biện pháp thi công ống gió sạch chuẩn kỹ thuật
Để khắc phục tình trạng trên, đội ngũ thi công cần tuân thủ nghiêm ngặt 6 nguyên tắc sau đây:
1. Che chắn miệng ống ngay sau khi lắp đặt
Đây là nguyên tắc “bất di bất dịch”. Sau khi lắp xong từng đoạn ống hoặc cuối mỗi ca làm việc, các đầu ống hở (open ends) phải được bịt kín ngay lập tức.
- Cách làm: Sử dụng màng nilon chuyên dụng, tấm tôn mỏng hoặc nắp bịt tạm thời, cố định chặt bằng băng dính bạc.
- Tác dụng: Ngăn chặn bụi bay lơ lửng, côn trùng hoặc rác lạ xâm nhập vào bên trong.
2. Tuyệt đối không để vật tư, công cụ rơi vào lòng ống
Trong quá trình thao tác trên cao, ốc vít, mũi khoan, băng dính thừa hay rác vỏ bọc rất dễ rơi vào trong ống gió.
- Lưu ý: Quán triệt với công nhân về ý thức giữ gìn vệ sinh. Kiểm soát số lượng công cụ dụng cụ trước và sau khi thao tác tại miệng ống.
3. Tránh thi công ống gió khi công trình đang phát sinh bụi lớn
Sự phối hợp giữa các nhà thầu là rất quan trọng.
- Khuyến cáo: Hạn chế tối đa việc lắp đặt ống gió trong thời điểm nhà thầu xây dựng đang xả nhám bột trét, cắt gạch, hay mài sàn. Nếu bắt buộc phải thi công song song, biện pháp che chắn miệng ống (ở mục 1) phải được thực hiện ở mức độ nghiêm ngặt nhất.
4. Vệ sinh sạch lòng ống trước khi đấu nối cửa gió
Điểm đấu nối cuối cùng giữa ống mềm/hộp chụp với cửa gió (Diffuser/Grille) là chốt chặn quan trọng. Trước khi kết nối, kỹ thuật viên cần dùng khăn sạch lau lại lòng ống và hộp chụp lần cuối để đảm bảo không còn bụi bám bề mặt.
5. Hút bụi bằng máy chuyên dụng trước khi nghiệm thu
Trước khi chạy thử (Testing & Commissioning – T&C), cần thực hiện công tác vệ sinh công nghiệp cho hệ thống ống gió.
-
- Phương pháp: Sử dụng robot vệ sinh ống gió hoặc máy hút bụi công nghiệp công suất lớn để hút sạch các bụi mịn còn sót lại trong quá trình lắp đặt.
6. Nghiệm thu từng đoạn (Checklist & Hình ảnh)
Thay vì đợi hoàn thiện toàn bộ mới kiểm tra, hãy áp dụng quy trình “cuốn chiếu”:
- Kiểm tra bằng mắt thường và chụp ảnh lưu hồ sơ bên trong lòng ống của từng tuyến trước khi bịt kín.
- Biên bản nghiệm thu phải có mục “Vệ sinh lòng ống”.
Lợi ích của việc thi công ống gió đúng tiêu chuẩn
Việc tuân thủ các bước trên tuy tốn thêm một chút thời gian và công sức ban đầu, nhưng mang lại giá trị bền vững:
- Nâng cao chất lượng công trình: Hệ thống thông gió hoạt động trơn tru, không ồn, không bụi.
- Bảo vệ sức khỏe người dùng: Mang lại nguồn không khí tươi sạch đúng nghĩa.
- Uy tín nhà thầu: Thể hiện sự chuyên nghiệp, tỉ mỉ và trách nhiệm của đơn vị thi công.
- Dễ dàng lắp đặt cửa gió vào hệ thống ống gió
Kết Luận
Thi công hệ thống ống gió đúng kỹ thuật – sạch sẽ – thẩm mỹ không còn là lựa chọn, mà là tiêu chuẩn bắt buộc trong mọi công trình hiện đại. Một hệ thống HVAC chất lượng không chỉ nằm ở thiết bị đắt tiền, mà nằm ở sự chỉn chu trong từng mét ống gió được lắp đặt.
Hãy áp dụng ngay quy trình này để đảm bảo hiệu quả vận hành tối ưu và tránh những rủi ro đáng tiếc về sau!
Bài viết liên quan: